شبه جزیره ء میانکاله، باریکه ای نیازمند مراقبت های ویژه
شبه جزیره ء میانکاله درشمال وشمال شرقی شهرستان بهشهر قرار گرفته وازشمال به دریای مازندران ازمشرق به تنگه آشوراده ازجنوب به خلیج گرگان واز مغرب به شهرستان نکامحدود می باشد طول این شبه جزیره نزدیک به65 کیلو متروعرض آن از 5/2 تا 6/5 کیلومتر متغیر است.
وضعیت توپوگرافی:
تپه های شنی کم ارتفاع ازغرب به شرق شبه جزیره ی میانکاله امتداد دارد ارتفاع تپه های شنی به سوی شرق کاهش یافته ودر قسمت انتهایی شرق اثری ازتپه های شنی مشاهد ه نمی شود.
وضعیت آب و منابع آن:
سطح آب های زیرزمینی منطقه بسیار بالا است وبطورمتوسط 2 تا 3 مترمی باشد.
عمق برخورد به سفره ی آزاد در جلگه ازصفرتا 10متر متغیر است. اغلب آب چاه های سطحی شورولب شور است.دامداران باحفرچاه های کم عمق آب مورد نیاز رابرای شرب دام تامین می نمایند . در بعضی از نقاط شبه جزیره رگه های آب شیرین وجود دارد که میزان محدودی آب می باشد.
وضعیت آب وهوا
در میانکاله ایستگاه هوا شناسی وجود ندارد و ارزیابی داده های آب وهوایی سه ایستگاه هواشناسی نزدیک منطقه در تیر تاش بهشهر وبابلسر تشابه چندانی با شرایط آب وهوایی میانکاله ندارد . بارندگی منطقه بسیارکم و دوره ی خشکی آن طولانی است.

وضعیت حیات وحش :
پناهگاه حیات وحش و تالاب میانکاله که یکی ازمناطق حفاظت شده ی بین المللی است علاوه بر اینکه زیستگاه دائمی بسیارمناسبی برای پرندگان بومی نظیر قرقاول و دراج است به علت دارا بودن شرایط خاص اقلیمی همه ساله در فصل زمستان زیستگاه وپناهگاه مناسبی برای زمستان گذرانی پرندگان مهاجر است که از سیبری به این مناطق گرمسیری مهاجرت می کنند.
در این منطقه نمونه ای از پرندگان مهاجر شامل فلامینگو غاز خاکستری ، غازپیشانی سفید کوچک، پلیکان ، لک لک سیاه، نوعی کبک ، انواع مرغابی و....... به سر می برند.
پستانداران موجود شامل خوک وحشی ، شغال ، جوج تیغی ، خرگوش ، روباه ، اسب ، گاومیش و...می باشند.
وضعیت پوشش گیاهی
قسمت وسیعی از شبه جزیره ی میانکاله مرتع می باشد که منحصراٌ جهت چرای دام مورد استفاده بوده وپوشش این اراضی را نباتات مخصوص مرتعی و چمنی تشکیل داده اند.
درقسمتی از اراضی شوره زار منطقه زمین دارای پوشش ضعیفی بوده وشامل گیاهان مقاوم به شوری است. اراضی شوره زار ساحلی دریا عموما از انواع گیاهان پوشیده می با شند.

شبه جزیره میانکاله با ریکه ای خشکی است که پهنه ای آ بی سه طرف آن را احاطه کرده و فرودگاهی نسبتا امن را برای پرند گان مهاجر فراهم آورده است. تالاب واکوسیستم های آبی با ارزش مجموعه ای کم نظیر و منحصر به فرد طبیعی را به وجودآورده که با توجه به قابلیت های اکو لوژیک آن توجه بسیاری از سازمان هاومحققان جهانی را به خود جلب کرده است . میانکاله یکی از مهمترین مخارن نگهداری وحفظ ژن های گیاهی و جانوری در بیوسفر ( زیست کره ) می باشد . که تدابیر بین المللی وعلمی مناسبی را می طلبد . شبه جز یره و خلیج میانکاله در کنار آن به عنوان پناهگاه پرندگان مهاجر یکی از مناطق پنجاه ونه گانه بین المللی ذخایر طبیعی بیوسفری زمین شناخته شده است . تالاب میانکاله به وسعت 68 هزار و 800 هکتار در استان مازندران از حساسیت ویژه ای برخوردار می باشد و نقش موثری در گردش انرژی دارد . جانوران و گیاهان در این محیط آبی به هم وابسته اند و نقش اکولوژی هر یک ا ز آنها ادامه حیات را در این اکوسیستم تنظیم می کند. میانکاله امروزه متشکل از اکوسیستم های مختلف چون شنزارهای ساحلی تپه های کم و بیش متحرک شنی شورزار انارستان و جوامعی با گیاهان غالبی چون سازیل و تمشک و انار می باشد . درگذشته های نه چندان دور منطقه بسیار متفاوت از آنچه امروزه به چشم می اید معرفی شده است. میانکاله شبه جزیره ای است که ازنظراقتصادی دارای اهمیت بسیار است و50درصد خاویار ایران دراین مکان به دست می اید.خلیج میانکاله از مناطق بزرگ تخم ریزی ازدریای خزراست با گرم شدن آب وهوادر بهار ماهیان کپور برای تخم ریزی ازدریای خزر به این منطقه مهاجرت می کنند و پس ازتخم ریزی در اواخر بهار به دریا می روند ماهیان کفال جایگزین آنها می شوند.
این مجموعه ( تالاب وشبه جزیره میانکاله ) در فهرست اماکن زیست محیطی جهانی ثبت شده است . واز زیباترین تالاب های جهان به شمار می رود. درصورت هماهنگی با سازمان محیط زیست مازندران می توان با قایق به گشت وگذار درتالاب پرداخت .
تالاب و اكو سیستمهای آبی با ارزش ، مجموعهای كمنظیر و منحصر به فرد طبیعی را به وجود آورده كه با توجه به قابلیتهای اكولوژیك آن توجه بسیاری از سازمانها و محققان جهانی را به خود جلب كرده است.
میانكاله یكی از مهمترین مخازن نگهداری و حفظ ژنهای گیاهی جانوری در بیوسفر ( زیست كره ) است كه تدابیر بینالمللی و علمی مناسبی را میطلبد.
شبه جزیره و خلیج میانكاله در كنار آن به عنوان پناهگاه پرندگان مهاجر یكی از مناطق 59 گانه بینالمللی ذخایر طبیعی بیوسفری زمین شناخته شده است.
تالاب میانكاله به وسعت 68 هزار و 800 هكتار در استان مازندران از حساسیت ویژه و نقش موثری در گردش انرژی برخوردار است.

جانوران و گیاهان در این محیط آبی به هم وابستهاند و نقشهای اكولوژیك هر یك از آنها ادامه حیات را در این اكو سیستم تنظیم میكند.
میانكاله امروزه متشكل از اكوسیستمهای مختلف چون شنزارهای ساحلی، تپههای كم و بیش متحرك شنی، شورهزار ، انارستان و جوامعی با گیاهان غالبی چون سازیل، تمشك و انار است كه در گذشتههای نه چندان دور منطقه بسیار متفاوت از آنچه امروز به چشم میآید، معرفی شده است.
میانكاله شبه جزیرهای است كه از نظر اقتصادی دارای اهمیت بسیار است و نیمی از خاویار ایران در این مكان به دست میآید.
خلیج میانكاله از مناطق بزرگ تخمریزی ماهیان در دریای خزر است كه با گرم شدن آب و هوا در بهار كپور ماهیان برای تخمریزی از دریای خزر به این منطقه مهاجرت میكنند و پس از تخمریزی در اواخر بهار به دریا میروند و ماهیان كفال جایگزین آنها میشوند.
میانكاله هر چند باریكهای بیش نیست اما ژرفایش بسیار است، ذخیرهگاه بیوسفری میانكاله با هوای معتدل و طبیعتی بكر، جذاب و منحصر به فرد، همراه با بقایای تاریخی از بیشترین مولفههای جذب اكو توریسم برخوردار است، مواهب طبیعی و همراهی زندگی سنتی در تاریخ پرفراز و نشیب و آثار به جای مانده رزمهای تاریخی، انگیزهای برای جذب گردشگران خارجی و داخلی است.
با توجه به راههای ارتباطی مناسب و زمینی، دریایی و هوایی و مجاورت منطقه ویژه اقتصادی امیرآباد با موقعیت بندر خزر در كریدور بینالمللی شماره 9 شمال جنوب، همچنین وجود دریا و ساحلی هموار و پناهگاه حیات وحش ، خلیج و جزیره منحصر به فرد اسماعیل سای میتوان یك فرصت گردشگری و مطالعاتی را برای دوستداران طبیعت زنده ایران در منطقهای ساحلی فراهم آورد.
وجود گونههای متنوع گیاهان خزری ، حیوانات وحشی در كنار گونههای جانوری منطقه شمال، انواع پستانداران، خزندگان، پرندگان و آبزیان به ویژه دیدن ماهیان استروژنی در مراكز استحصال خاویار از ارزشهای زیستمحیطی این منطقه است كه میتوان ارزشهای سیاحتی را نیز بر آن افزود.
تالاب میانكاله ، خلیج و دریا باریكهای خشكی به طول 60 كیلومتر را در بر گرفتهاند و چشماندازی طبیعی به وسعت 68 هزار و 800 هكتار را به وجود آوردهاند كه به سبب سكنیگزینی پرندگان مهاجر در كوچ سالانه و رویش گیاهان در مجاورت پهنههای آبی با اكوسیستم كمنظیر دارای توان اكولوژیك بسیار بالاست.
امروزه پس از كمتر از 130 سال از آخرین گزارشهای مستند دیگر خبری از گاوكوهی، پلنگ، مارال و گورخر در منطقه نیست اما تیپ مشجر اراضی ساحلی با 110 گونه گیاهی همچنان در میانكاله رویش دارد كه تعدادی از آنها در حال انقراض و مورد حمایت یونسكو است.
+ نوشته شده در جمعه پانزدهم آبان ۱۳۹۴ ساعت 5:13 توسط مجید صیادزاده
|