باشگل با منطقه شکار ممنوع خراسانلو واقع در استان زنجان همجوار و از شمال به روستاهای آق بلاغ و تاکند، از جهت غرب به روستاهای مهین و جرندق، از شرق به روستاهای آقچه کند و علنقیه و از جهت جنوب به روستاهای قره باغ و حسین آباد محدود می گردد.

منطقه حفاظت شده باشگل در مرداد ماه سال 1368 هنگامی که جمعیت گوسفند وحشی آن به شدت کاهش یافته و حدود 20 راس گزارش شده بود، توسط سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان منطقه شکار و تیر اندازی ممنوع معرفی گردید و با افزایش امنیت و جمعیت گونه ها، به منظور ارتقای سطح امنیت زیستگاهی و حفاظت از تنوع زیستی آن در شهریور سال 1376 به فهرست مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیط زیست کشور اضافه شد.

باتوجه به اهمیت زیستگاهی، جمعیت حیات وحش و تعداد زیاد گونه های گیاهی در این منطقه، باشگل از قابلیت زیستگاهی برجسته و منحصر به فردی از نظر ارزش و اهمیت زیستگاهی برخوردار است.

 

پوشش گیاهی:

پوشش گیاهی منطقه حفاظت شده باشگل از نظر فرم رویشی در منطقه ایران – تورانی واقع گردیده است، گیاهان این منطقه بسیار متنوع و ارزشمند بوده و از نقطه نظر دارویی، علوفه ای و ژنتیکی حائز اهمیت می باشند.

تاکنون مطالعه کاملی از تنوع گونه های گیاهی منطقه صورت نگرفته است اما بر اساس اطلاعات منتشره چهار تیپ گیاهی متمایز از هم در منطقه وجود دارد که شامل علف چمن، گزنه، کنگر، هویج وحشی، گل ماهور، انواع گل گندم، بروموس، آلاله، فلومیس، بومادران، شقایق، کاکوتی، یونجه، آویشن و شیرین بیان می باشند.

درختان ارس، افرا، انواع گون و ورک، شیرخشت، آلو کوهی، ریش بز، درختچه های بادام کوهی و بنه (پسته وحشی) به صورت یک توده جنگلی با مساحت حدود 91 هکتار در جنوب شرقی منطقه در محدوده روستای قازانداغی و 5/187 هکتار پراکنده و در مجموع 279 هکتار را شامل می شود.

از تیره های گیاهی غالب درمنطقه حفاظت شده باشگل تیره های کمپوزیته، لگومینوزه، گرامینه، چتریان و هفت بند می توان نام برد که ارزش های زیستگاهی منطقه باشگل را دو چندان کرده است.

گونه های درختی اقاقیا، بید، تبریزی، زبان گنجشک، سنجد و بادام نیز در منطقه حفاظت شده باشگل به صورت پراکنده مشاهده می شوند.

 

ویژگی های عمومی:

باشگل فاقد هرگونه رودخانه دائمی پرآب است ولی با این وجود در محدوده آن دارای چشمه سارهای دائمی است که در تمام فصول سال آب دارند که از معروفترین آنها چشمه باشگل، بانچال و نیکچه را می توان نام برد.

منطقه زیبا و دیدنی باشگل با توجه به موقعیتش دارای زیستگاههای متنوعی است، بطوریکه بخشی از سیمای توپوگرافی آن کوهستانی، بخشی تپه ماهوری و اندکی هم دشتی متشکل از کوه های نیمه مرتفع و تپه ماهورهایی با شیب ملایم است.

در باشگل 13 کوه وجود دارد که بخشی از رشته کوه های البرز مرکزی هستند که کوه بانچال با دو هزار و 128 متر ارتفاع، مرتفع ترین کوه منطقه محسوب می شود.

همچنین دره های قلعه سرهنگ (قره داش)، شنین و برخه که از کوه بانچال واقع در بخش شمالی این منطقه منشعب شده دارای چشمه سارهایی است که در تمام فصول پر آب می باشد.

قسمت های جنوبی باشگل که دشت می باشد زیستگاه آهو و بقیه نقاط تپه ماهوری است که زیستگاه قوچ و میش است.

 

گونه های جانوری:

تاکنون 13 گونه پستاندار وابسته به شش راسته و شش خانواده و 12جنس در منطقه حفاظت شده باشگل شناسایی شده که آهو و گوسفند وحشی از جمله گونه های شاخص این منطقه هستند.

گوسفند وحشی منطقه باشگل حاصل اختلاط دو نژاد البرز مرکزی و گوسفند وحشی است که مهاجرت منطقه ای داشته اند و در فصل گرما از منطقه خارج شده، به ارتفاعات فیله ورین، مغول آباد تا خراسانلو در استان زنجان، که در قسمت غربی منطقه باشگل قرار دارد مهاجرت می کنند و در زمستان ها به این منطقه باز می گردند که به عنوان بانک ژن در نوع خود منحصر به فرد است.

از دیگر گونه ها جانوری منطقه حفاظت شده باشگل شامل سنجاب زمینی، خرگوش، کفتار، تشی، رودک، گرگ، گراز، روباه قرمز، شغال، زرده بر، سمور سنگی، سیاه گوش و گربه وحشی می باشد.

تاکنون 36 گونه پرنده متعلق به هشت راسته و 20 خانواده در منطقه شناسایی شده اند که عقاب طلایی، عقاب شاهی، بالابان، قرقی، دلیجه، طرلان، فاخته، سار گپه معمولی، سارگپه پا بلند، پیغو، کبک، کبک چیل، بلدرچین، باقرقره شکم سیاه، کبوتر چاهی، کوکوی معمولی، شاه بوف، جغد کوچک، شبگرد، زنبور خوار معمولی، سبز قبا، هدهد، چکاوک آسمانی، چلچله، دم جنبانک ابلق و خاکستری، سنگ چشم خاکستری، چکچک بیابانی، توکای سیاه، توکای باغی، کمرکولی کوچک، زردپره سرسیاه، زردپره مزرعه، سهره جنگلی، سهره معمولی، سار، کلاغ ابلق، کلاغ سیاه، زاغی، تیهو و کوکو از پرندگان منطقه می باشند.

وجود منابع غذایی فراوان و زیستگاههای مناسب برای انواع پرندگان شکاری باعث شده تا هر ساله علاوه بر پرندگان بومی، تعداد زیادی از انواع پرندگان شکاری نیز از اواخر بهار به این منطقه روی آورند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قزوین در گفت وگو با خبرنگار ایرنا از آمادگی پذیرایی از طبیعت گردان در منطقه حفاظت شده باشگل خبر داد و گفت: ظرفیت جذب اکوتوریسم در این منطقه بسیار بالا است و محیط بانان آماده اند علاقه مندان را در این منطقه راهنمایی کنند.

صدرالدین علیپور افزود: محیط بانان گردشگران را با بردن به مناطق مختلف باشگل از نزدیک با برخی گونه های حیات وحش این منطقه آشنا می کنند.

وی اظهار کرد: باشگل یکی از مناطق حفاظت شده استان است که از پوشش گیاهی و جانوری متنوع برخوردار بوده و محلی مناسب برای طبیعت دوستان و دوست داران محیط زیست است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قزوین محیط زیست را میراث و امانت مشترک بشری خواند و اظهارکرد: حفاظت از این میراث گرانبها نیازمند همکاری مردم و دستگاهها و نهادهای مختلف است.

علیپور اضافه کرد: حفاظت از محیط زیست، نشانه احترام به ارزش های حیاتی است که خداوند در اختیار انسان ها قرار داده است.

وی اظهار داشت: در راستای ترویج فرهنگ گردشگری و نگهداری از منابع طبیعی خدادادی محیط زیست، توضیحات لازم در خصوص ارزش های زیست محیطی و نکات امنیتی و حفاظتی از سوی محیط بانان به میهمانان نوروزی تذکر داده می شود.

علیپور ابراز امیدواری کرد که میهمانان و گردشگران نهایت دقت در حفظ محیط زیست و همکاری با کارکنان این اداره کل داشته باشند.

تاکستان در 35 کیلومتری غرب قزوین واقع شده است.
برگرفته از:سایت ایران نما