غار سنگ شکنان،روزی حلال و ضربات پتک

غار سنگ شکنان به عنوان بزرگ ترین غار دست ساز جهان مطرح است. معماران و حجاران از سنگ های کوه های جنوب شرقی جهرم آثاری بدیع و گران بها به یادگار گذاشته اند. ستون های سنگی غار به شکلی کاملاً مهندسی سقف را نگه داشته است که نشان از توان بالای استادان و حجاران جهرمی در مهندسی معدن سده های پیشین می باشد. این غار در جنوب غربی شهرستان جهرم در استان فارس واقع شده است. عده‌ای سنگ‌تراش این غار را به‌وجود آورده‌اند و تاریخ دقیق ساخت آن روشن نیست. وسعت این غار حدود ۲۰ هزار متر مربع با ارتفاع متوسط سه متر است. سنگ تراشان جهرمی این غار را برای تفریح نساخته‌اند، بلکه هدف آنها، برداشت سنگ برای امرار معاش بوده است؛ ولی با تیشهٔ سنگ‌شکن خود، جاذبه‌ای زیبا خلق کرده‌اند که به یکی از بزرگ‌ترین غارهای دست‌ساز جهان تبدیل شده و میراثی استبسیار زیبا با چشم‌اندازی دیدنی. سنگ شکنان هنگام برداشت سنگ برای جلوگیری از تخریب غار بعد از چند متر پیشروی، ستون‌هایی به‌جا گذاشته‌اند که این امر، موجب زیبایی دوچندان غار شده‌است. فاصله غار یادشده تا شهر جهرم سه کیلومتر و تا مرکز استان ـ شیراز ـ ۱۸۵ کیلومتر است.

برگرفته از سایت ایران باستان

قلعه دختر اردشیر ساسانی

قلعه دختر استان فارس در شش کیلومتری جاده فیروزآباد به شیراز در دامنه کوهی مشرف به جاده قرار دارد که پس از طی مسافتی حدود ۳۰۰ متر می‌توان به قلعه دختر رسید. 

 

جورجینا هرمان در کتاب تجدید حیات هنر و تمدن در ایران باستان، می‌نویسد: اردشیر ساسانی احتمالاً این قلعه را در اواخر دوران اشکانیان و زمانی که هنوز بر اردوان پنجم، آخرین شاه دودمان اشکانیان، خروج نکرده بود ساخته‌است.قلعه دختر حصین در سه سطح ساخته شده بود و ورود به آن از نازلترین سطح از طریق پلکانی مارپیچ که به حیاط اصلی تراس میانی می‌رسید صورت می‌گرفت. سه طرف حیاط را اتاق های چهارگوش دارای تاق ضربی در بر گرفته بود و طرف چهارم به تراس فوقانی که روی آن ساختمان کاخ اصلی واقع شده بود، منتهی می‌گردید. 

تمامی کاخ را یک ایوان بزرگ دارای تاق ضربی و دو ایوان کوچکتر در دو سو تشکیل می‌داد. ایوان بزرگ که ۱۴ متر پهنا و ۲۳ متر درازا داشت به یک اتاق مرکزی که سقف آن به شیوه‌ای تازه، یعنی گنبد پوشانده شده بود منتهی می‌گشت. در جناحین این اتاق گنبد دار اتاق های اضافی قرار گرفته و کل آنها در داخل یک دیوار خارجی مدور جای داشت. 

 

معماران رومی مشکل قرار دادن سقفی مدور بر روی بنایی چهار گوش در گوشه‌ها را با جلو آوردن تدریجی سنگ یا آجرها به شکلی که پیوسته مدور تر می‌شد، حل کرده‌اند اما در قلعه دختر شیوه جدیدی به کار گرفته شد که همانا استفاده از سکنج در گوشه هاست. قلعه دختر تماماً از سنگ‌های درشت ساخته و سنگ‌های نما، تراشیده شده‌اند ولی سنگ‌های پی‌ها و داخل دیوارها از قلوه سنگ‌های درشت رودخانه‌ای تشکیل شده‌اند.عظمت بنای قلعه دختر، مبهوت کننده‌است و دیوارهای بلند آن با همه شکستگی و ریخته شدن، هنوز هم شکوهی خیره کننده دارند.

 

در قسمتی از قلعه دختر دهانه غاری دیده می‌شود که به قول بعضی از محلی‌ها این غار راهی به کاخ اردشیر بابکان (کاخ ساسانی) در جلگه فیروزآباد داشته‌است. یعنی در زمان حمله دشمن به قلعه، محصورین قلعه می‌توانستند از طریق این غار با شهر ارتباط داشته باشند و بتوانند غذا و نیروی انسانی وارد قلعه کنند.

 

برگرفته از سایت ایران باستان

پرندگان سیبری دریاچه بَختِگان را فراموش کردند

دریاچه بَختِگان ، از دریاچه‌های ایران در استان فارس بود که هم اکنون کاملا خشک شده‌است. در زمانهای دور آمده است که شیراز دیری است در دشت نیریز.

 

این دریاچه زیستگاه زمستانه پرندگانی است که از روسیه و دشتهای سیبری به ایران مهاجرت می‌کردند (مانند فلامینگو، درنا، کبوتر دریایی، آب‌چلیک، مرغابی، غاز و...) که همگی در حفظ بوم‌ساختار و محیط زیست نقش بسیار ارزنده‌ای داشتنند. دریاچه بختگان، باعث افزایش رطوبت هوا می‌شد و، بعلت بلند بودن ارتفاع کوه‌های پیرامون نی‌ریز، رطوبت حاصله در هوای همان منطقه باقی مانده و باعث ثمردهی درختان انجیر، بادام، رز و زیتون در کوه‌ها می‌گردید که می‌توان به نوعی آن را آبیاری مصنوعی کوه‌ها نامید.

 

منبع:ایران نما

غار شاپور و تنها مجسمهٔ باقی‌مانده از دوران باستان با 7 متر طول

غار شاپور در انتهای تنگ چوگان و در چهار کیلومتری شهر بیشاپور در شهرستان کازرون مهمترین پایتخت ساسانیان در ارتفاع حدود ۸۰۰ متری از سطح زمین قرار دارد و دهانهٔ آن حدود ۳۰ متر می‌باشد. در دهانهٔ این غار مجسمهٔ شاپور قرار گرفته‌است و به همین دلیل این غار به نام شاپور معروف شده‌است. مجسمهٔ شاپور از یک ستون چکیده غول‌پیکر که در این غار وجود داشته تراشیده شده و با وجود گذشت ۱۷۰۰ سال هم‌چنان پابرجا می‌باشد و تنها مجسمهٔ باقی‌مانده از دوران باستان است که حدود ۷ متر ارتفاع دارد. بعد از گذشت سال‌ها کماکان سر این مجسمه سالم می‌باشد ولی دو دست آن شکسته‌اند. مجسمه واژگون شده‌بود که در سال ۱۳۳۶ توسط ارتش در جای خود قرار گرفت. این مجسمه، شاپور را به صورت ایستاده نشان می‌دهد.

 

در دهانه غار دو کتیبه سنگی وجود دارد که یکی از آنها ترجمه کتیبه شاپور در نقش رجب و دیگری نحوه برپاسازی مجدد مجسمه پس از ۱۰۰۰ سال در سال ۱۳۳۶ توسط ارتش را شرح می‌دهد. هر دو کتیبه توسط ارتش ایجاد شده است.

 

عنوان شده است که در جریان افتادن استان فارس امروزی به دست اعراب، ۲۵ آگوست سال ۶۳۳ میلادی یک سردار عرب به نام نصر ابن سیار وارد غار شاپور شد و غار در آن زمان پر از آثار تاریخی و هنری ایرانیان بود. نصر دستور افکندن مجسمه شاپور از جایگاهش داد و آثار دیگر هم از آسیب در امان نماند. نصر پیشنهاد مردم محل را که در برابر دریافت مقداری زر از آنان، اجازه دهد که مجسمه را به حالت اول بازگردانند، رد کرد.

 

غار بزرگ شاهپور تنها تا جائیکه نور خورشید وجود داشته باشد می توان جلو رفت و از آن پس با وجود اینکه مسیر غار با صحنه های چشم نواز طبیعی ادامه می یابد اما فقدان امکانات نورپردازی مناسب و گسترده ای که بتواند مسیر بازدید را نمایان کرده و جاذبه ها را بیشتر نمایان سازد وجود ندارد و به همین دلیل بسیاری از گردشگران از موهبت تماشای جاذبه های طبیعی غار باز می مانند.

 

شاید برای بسیاری از گردشگران جالب باشد که بدانند انتهای غار شاهپور حداقل در یکی از دهلیزها باز بوده و در نهایت و پس از عبور از کنار سفره های آب زیبای درون غار و مسیرهایی جالب می توانند به غاری دیگر در بالای غار شاهپور دسترسی داشته باشند اما متأسفانه به دلیل فقدان امکانات مناسب، گردشگرانی که مسیر کوهستانی غار را طی می کنند امکان دیدن این مناظر را نمی یابند.

 

برگرفته از سایت ایران نما